Voor schildersbedrijven vormt oude en ongebruikte verf een omvangrijke reststroom. Soms gaat het om aangebroken potten verf, maar soms ook om volledig ongebruikte verf, die voor een klant specifiek op kleur is gemengd en dus niet eenvoudig opnieuw ingezet kan worden. Toen deze reststroom tijdens een RvN@ Circulaire Kickstart ter sprake kwam, bleek dan ook dat enkele schilders al eens hadden geprobeerd om samen aan een oplossing te werken. Ongebruikte verf kan namelijk als grondstof dienen voor nieuwe verf: dat scheelt een hoop chemisch afval, en is dus erg aantrekkelijk als het gaat om milieuverantwoord ondernemen.
Oude verf verzamelen en verwerken tot grondstof voor nieuwe verf is echter geen eenvoudige klus. Het is een gecompliceerd chemisch proces, dat bovendien alleen goed van de grond kan komen als het om aanzienlijke volumes gaat. Dat is waar het netwerk en de ervaring van RvN@ zijn waarde bewees: samen met mkb’ers in de gehele schildersketen, de schildersopleiding van het ROC Nijmegen en de Omgevingsdienst Regio Nijmegen zijn de reststromen, logistiek, wetgeving en verwerkingswijzen geïnventariseerd. Daaruit werd een plan ontwikkeld dat voor alle partijen, én voor het milieu, gunstig is. Door de juiste partijen bij elkaar te brengen, kon er een haalbaar plan aan de gemeente Nijmegen worden voorgelegd, waarop akkoord voor ondersteuning volgde. Onder leiding van projectbureau Lentekracht en met grote rollen voor verfgroothandel Woodfield en verfrecyclingbedrijf InterCheM werd de pilot ontwikkeld.
“Die 6.000 kilo was voor iedereen een verrassend grote hoeveelheid,” blikt projectleider Shasco Laugs van Lentekracht terug op de succesvolle pilot. “De oplossing die samen met het mkb-cluster in de schildersbranche werd bedacht, bleek een schot in de roos. Er werd een tijdelijke vergunning afgegeven voor afvalinzameling en Nijmeegse schilders konden twee dagen lang oude emmers verf inleveren bij Woodfield. Door afspraken met leverancier Veveo konden schilders in ruil voor oude verf ook nog eens korting krijgen op een emmer nieuwe verf. Door deze geweldige samenwerking konden we de inzameling centraliseren en de volumes opvoeren.”
“In de praktijk zijn schilders gewend om aangebroken blikken verf bij klanten achter te laten. Daar blijven ze vaak jarenlang staan, tot de maximale houdbaarheidstermijn is overschreden en de verf alsnog wordt weggegooid. Daarom schreven we schildersbedrijven uit het klantenbestand van Woodfield aan om mee te doen aan dit project. Uiteindelijk gaven achttien bedrijven daar gehoor aan. Vooraf verwachtten zij zelf zo’n 30 tot 40 kilo verf per bedrijf te kunnen inzamelen, maar dat is uiteindelijk ruim tien keer zoveel geworden: 6.300 kilo. Zo’n 350 kilo per bedrijf dus! Echt een topresultaat.”
Omroep Gelderland maakt er een nieuwsitem van:
Van alle tijdens de pilot ingezamelde verf bleek ongeveer de helft bruikbaar als grondstof voor nieuwe verf. In Europa is er één bedrijf dat in staat is om dat circulaire proces op een effectieve wijze uit te voeren: InterCheM uit Beuningen. Met de benodigde chemische expertise letterlijk om de hoek konden de lijntjes kort en de transportkosten laag blijven. Al met al maakte dit een duurzame, effectieve reststroomverwerking mogelijk.
Het eindresultaat mag er zijn: InterCheM kon nieuwe verf fabriceren die voor 35 procent bestond uit gerecyclede, oude verf vanuit dit project. Dat is een aanzienlijke besparing in grondstoffenverbruik. De pilot heeft bovendien aangetoond dat deze reststroomverwerking praktisch uitvoerbaar én financieel haalbaar is.
“We zien dat dit plan zowel voor de schilders, voor InterCheM als voor groothandelaar Woodfield een goed haalbaar, prettig uit te voeren proces bleek. Woodfield kwam uit de kosten en schilders vonden het erg prettig om op deze eenvoudige manier van hun oude verf af te komen.” Door lokale mkb’ers met elkaar, onderwijsinstellingen, overheid en andere relevante partijen in contact te brengen, organiseert RvN@ het fundament voor de benodigde innovatiekracht in de duurzaamheidstransitie. Zo werd de RvN@ Circulaire Kickstart, die sinds 2018 mkb’ers in drie stappen naar een concreet circulair businessmodel helpt, het vertrekpunt om een veelvoorkomende reststroomuitdaging om te zetten in een succesvol, duurzaam initiatief.
De evaluatie van de pilot resulteerde in een klinkende 8 als rapportcijfer. Deelnemende schilders waren blij verrast met hoe met deze mogelijkheid om binnen hun bedrijf met duurzaamheid aan de slag te zijn. Er werd ook al flink meegedacht richting de toekomst: tijdens de pilot kon alleen latexverf op waterbasis worden ingeleverd, maar bij veel schilders is er animo om dit ook uit te breiden naar andere verfsoorten, bijvoorbeeld op terpentinebasis.
Het kan bijna niet anders of circulaire reststroomverwerkingen zoals in dit project worden in de toekomst doodnormaal. Het is een logisch onderdeel van de duurzame toekomst van verfproductie. Een duurzaam, circulair proces is immers in ieders belang: er hoeft minder chemisch afval verwerkt te worden en er zijn minder grondstoffen nodig.
Het is de ambitie van het deelnemende mkb-cluster om in de toekomst meer en vaker in te gaan zamelen, en daarbij ook uitbreiden naar andere regio’s. In de regio Nijmegen is er een interessante, werkbare oplossing gerealiseerd door mkb’ers in de schildersbranche echt als cluster te laten optrekken. RvN@ werkt samen met Lentekracht aan de uitbreiding van het systeem naar omliggende gemeenten en uiteindelijk naar de gehele provincie of het hele land. Op naar een meer circulaire schildersbranche!
Foto’s: Chrisje Staal